Nếu xem cuộc đời là một vở kịch và mỗi người được tự do lựa chọn vai cho riêng mình, thì thời trang vừa là sân khấu, vừa là vai diễn lớn nhất của Rei Kawakubo.

1. Người l&agrave;m việc trong tu viện

Kawakubo, ở tuổi 79, vẫn đang l&agrave; chủ sở hữu duy nhất của thương hiệu thời trang cao cấp Comme des Gar&ccedil;ons v&agrave; Dover Street Market, với h&agrave;ng trăm cửa h&agrave;ng nhượng quyền tr&ecirc;n khắp thế giới. Mặc d&ugrave; l&agrave; tượng đ&agrave;i với thu nhập h&agrave;ng trăm triệu USD mỗi năm, nh&agrave; thiết kế vẫn chỉ th&iacute;ch đi lại bằng xe Mitsubishi 1970 cổ điển, ở trong căn hộ y&ecirc;n tĩnh &iacute;t người biết, v&agrave; s&aacute;ng tạo trong căn ph&ograve;ng m&agrave; theo c&acirc;y b&uacute;t người Anh Deyan Sudjic, giống như &ldquo;tu viện hơn ph&ograve;ng l&agrave;m việc&rdquo;.

Ngay từ ng&agrave;y đầu sự nghiệp, Kawakubo đ&atilde; thẳng thừng tuy&ecirc;n bố c&aacute;ch duy nhất để hiểu b&agrave; l&agrave; &ldquo;th&ocirc;ng qua quần &aacute;o của t&ocirc;i&rdquo;. Những cuộc n&oacute;i chuyện d&ugrave; dưới bất kỳ h&igrave;nh thức n&agrave;o, đều kh&ocirc;ng phải sở trường của b&agrave;. Kawakuho từng ngạc nhi&ecirc;n hỏi c&acirc;y b&uacute;t Judith Thurman (The New Yorker): &ldquo;Thực sự c&oacute; những người muốn giải th&iacute;ch bản th&acirc;n họ sao?&rdquo;

Dưới những thiết kế phản thời trang, quần &aacute;o của Kawakuho kể rất nhiều c&acirc;u chuyện về t&igrave;nh y&ecirc;u, sự chối bỏ, sự hủy hoại, chiến tranh,... Bản th&acirc;n t&ecirc;n thương hiệu đ&igrave;nh đ&aacute;m Comme des Gar&ccedil;ons, cũng bắt nguồn từ một c&acirc;u hỏi m&agrave; b&agrave; lu&ocirc;n đau đ&aacute;u: &ldquo;Khi n&agrave;o th&igrave; t&igrave;nh y&ecirc;u đến với m&igrave;nh?&rdquo;

Commes des Garcons.jpg

2. Cuộc gặp gỡ giữa những t&acirc;m hồn đồng điệu

C&acirc;u trả lời l&agrave; v&agrave;o năm 30 tuổi, b&agrave; rơi v&agrave;o lưới t&igrave;nh với một nh&agrave; thiết kế avant-garde đồng hương, Yohji Yamamoto. C&oacute; điều g&igrave; đ&oacute; to&aacute;t ra từ kh&iacute; chất của hai người khi họ s&aacute;nh bước b&ecirc;n nhau, như một cặp đ&ocirc;i vừa tay trong tay bước ra từ t&ograve;a th&aacute;nh đường, c&ugrave;ng chia quyền nhiếp ch&iacute;nh một triều đại thời trang mới đang đến của Nhật Bản. Yamamoto sở hữu nhiều điểm tương đồng với Kawakubo. Họ l&agrave; cựu sinh vi&ecirc;n của Đại học Keio. Họ lớn l&ecirc;n với những người mẹ đơn th&acirc;n mạnh mẽ. Cũng giống như Kawakubo, Yamamoto l&agrave; một nh&acirc;n vật bất thường trong thế giới thời trang. &Ocirc;ng l&agrave; người ra mắt bộ sưu tập thời trang đầu ti&ecirc;n tại Paris c&ugrave;ng năm với b&agrave;, l&agrave; người hiểu những nguồn cảm hứng v&agrave; c&ugrave;ng b&agrave; thăng hoa trong s&aacute;ng tạo. T&ecirc;n của họ lu&ocirc;n xuất hiện cạnh nhau khi người ta đề cập đến một trường ph&aacute;i thiết kế đang th&aacute;ch thức c&aacute;c quy chuẩn thời trang phương T&acirc;y. Giữa Kawakubo v&agrave; Yamamoto tồn tại sự đồng ngưỡng mộ s&acirc;u sắc.

Rei trong cánh gà, chuẩn bị cho buổi ra mắt BST đầu tiên tại Paris năm 1961.

Tuy nhi&ecirc;n, ch&iacute;nh sự nổi loạn v&agrave; kh&aacute;c biệt khiến họ nổi bật trong thời trang lại l&agrave; con dao hai lưỡi trong mối quan hệ của họ. Hai người kh&oacute; l&ograve;ng đồng h&agrave;nh m&agrave; kh&ocirc;ng bị tổn thương bởi những g&oacute;c cạnh qu&aacute; sắc b&eacute;n của nhau. Ir&egrave;ne Silvagni, một cựu ph&oacute;ng vi&ecirc;n thời trang v&agrave; l&agrave; bạn của Yamamoto, cho biết: &ldquo;Rei v&agrave; Yohji c&oacute; sự cạnh tranh rất lớn. Mặc d&ugrave; cả hai đều l&agrave; những người th&iacute;ch ph&aacute; vỡ nguy&ecirc;n tắc v&agrave; Kawakubo sẽ kh&ocirc;ng phản đối quan điểm &lsquo;ho&agrave;n hảo l&agrave; kẻ th&ugrave; thời trang&rsquo; của Yamamoto, họ chưa bao giờ hợp t&aacute;c trong bất kỳ bộ sưu tập n&agrave;o.&rdquo; Trong nhiều năm, họ ở cạnh nhau như tri kỷ.

Nhưng điều g&igrave; phải xảy ra cũng đ&atilde; xảy ra. Những quy tắc rời rạc của Yamamoto về chủ nghĩa hiện sinh li&ecirc;n quan đến rượu, cờ bạc, chứng mất ngủ v&agrave; phụ nữ đ&atilde; v&ocirc; t&igrave;nh trở th&agrave;nh g&ocirc;ng c&ugrave;m với tinh thần tự do của Kawakubo. V&agrave; họ chia tay. Ở tuổi 50, với một tr&aacute;i tim tan vỡ, sức s&aacute;ng tạo của Kawakubo trỗi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. H&agrave;ng loạt t&aacute;c phẩm mới ra đời: bộ sưu tập &ldquo;Destroy&rdquo; g&acirc;y tranh c&atilde;i (1982), nhiều cửa h&agrave;ng Comme des Gar&ccedil;ons mới khắp thế giới, ấn phẩm lớn về thời trang v&agrave; nghệ thuật Six,...

BST Destroy năm 1992

3. Ch&uacute; chim g&atilde;y c&aacute;nh cần người bảo vệ

Khi mọi thứ dần ngu&ocirc;i ngoai, t&igrave;nh y&ecirc;u lần nữa t&igrave;m đến với Kawakubo dưới c&aacute;i t&ecirc;n Adrian Joffe. &Ocirc;ng nhỏ hơn b&agrave; 10 tuổi, l&agrave; một người gốc Nam Phi nhưng đem l&ograve;ng say m&ecirc; văn h&oacute;a Nhật Bản v&agrave; t&ocirc;n thờ trường ph&aacute;i thời trang của Kawakubo. Năm 1987, &ocirc;ng tiếp quản vị tr&iacute; quản l&yacute; tập đo&agrave;n Comme des Gar&ccedil;ons. Năm 1992, họ cưới nhau.

rei-kawakubo-designer-commes-des-garcons.jpg

Joffe tiếp tục l&agrave;m việc tại trụ sở c&ocirc;ng ty ở Paris trong khi Kawakubo quay về Tokyo. Họ gặp nhau &iacute;t nhất một th&aacute;ng một lần v&agrave; trong những sự kiện biểu diễn. Giai đoạn n&agrave;y chứng kiến nhiều sự chuyển giao đặc biệt trong thiết kế của Kawakubo. M&agrave;u đen l&agrave;m n&ecirc;n thương hiệu dần được thay thế bằng bảng m&agrave;u tươi s&aacute;ng, hoa văn rực rỡ. Kawakubo cũng thử nghiệm nhiều vật liệu trước đ&acirc;y b&agrave; từng gh&eacute;t cay gh&eacute;t đắng: vải voan nhiều lớp, vải dệt kim, &aacute;o cổ lọ, n&oacute;n h&igrave;nh ch&oacute;p hay mạng che mặt,... Năm 1997, bộ sưu tập Dress Meets Body của b&agrave; lại khiến người h&acirc;m mộ x&ocirc;n xao. Năm 2017, b&agrave; trở th&agrave;nh nh&agrave; thiết kế thứ hai sau Yves Saint Laurent c&oacute; triển l&atilde;m c&aacute; nh&acirc;n tại Bảo t&agrave;ng Nghệ thuật Metropolitan khi vẫn c&ograve;n tại thế.

Trong suốt qu&aacute; tr&igrave;nh đ&oacute;, Joffe kh&ocirc;ng chỉ đ&oacute;ng vai tr&ograve; l&agrave; CEO ki&ecirc;m Chủ tịch Comme des Gar&ccedil;ons to&agrave;n cầu, m&agrave; c&ograve;n l&agrave; chồng, l&agrave; người phi&ecirc;n dịch, người bảo vệ, người trấn an v&agrave; l&agrave; cầu nối giữa Kawakubo v&agrave; thế giới. Joffe lu&ocirc;n biết c&aacute;ch ki&ecirc;n nhẫn với t&acirc;m trạng của vợ; &ocirc;ng tạo ra đủ khoảng trống để Kawakubo c&oacute; thể mặc sức s&aacute;ng tạo trong đi&ecirc;n loạn m&agrave; từ ngo&agrave;i nh&igrave;n v&agrave;o, người ta vẫn tưởng b&agrave; đang ở trong một t&ograve;a l&acirc;u đ&agrave;i b&igrave;nh y&ecirc;n. Joffe l&agrave; người đứng cạnh Kawakubo trong c&aacute;nh g&agrave; mỗi buổi biểu diễn, l&agrave; người chuyển lời của Kawakubo đến c&aacute;nh nh&agrave; b&aacute;o đang s&ocirc;i sục, v&agrave; l&agrave; người tranh c&atilde;i với c&aacute;c nh&agrave; b&aacute;n lẻ để đưa trang phục của b&agrave; ra thị trường.

Adrian Joffe

Joffe luôn là người thay Kawakubo phát biểu trước công chúng.

4. T&igrave;nh y&ecirc;u thực sự

Thời trang l&agrave; vỏ bọc, hay thời trang l&agrave; con người thật sự?

T&igrave;nh y&ecirc;u l&agrave; chất x&uacute;c t&aacute;c, hay t&igrave;nh y&ecirc;u l&agrave; h&agrave;ng r&agrave;o bảo vệ?

Rốt cuộc th&igrave;, đ&acirc;u l&agrave; mộng ảo bọt b&oacute;ng, v&agrave; đ&acirc;u mới l&agrave; c&acirc;u chuyện t&igrave;nh của cuộc đời Rei Kawakubo?

Nhưng r&otilde; r&agrave;ng, với Rei Kawakubo, kh&ocirc;ng ai v&agrave; kh&ocirc;ng điều g&igrave; l&agrave; đủ. Thế giới của b&agrave; tồn tại qu&aacute; nhiều sự đối lập, đ&ograve;i hỏi b&agrave; phải lu&ocirc;n tạo mới v&agrave; bỏ đi c&ugrave;ng một l&uacute;c. B&agrave; thường sẽ qu&ecirc;n ngay t&aacute;c phẩm khi vừa ho&agrave;n th&agrave;nh. V&agrave; b&agrave; gh&eacute;t những ai nhắc lại qu&aacute; khứ.

Tôi luôn cảm thấy mình là một kẻ ngoài lề xã hội. - Rei Kawakubo

Mối quan hệ với Yamamoto cũng nằm trong quỹ đạo đ&oacute;. Sự đồng điệu đầy phức tạp khiến b&agrave; say m&ecirc;, rốt cuộc vẫn trở th&agrave;nh thứ b&agrave; kh&ocirc;ng muốn n&iacute;u giữ. Yohji c&oacute; thể cho b&agrave; cảm hứng s&aacute;ng tạo, nhưng &ocirc;ng vẫn kh&ocirc;ng thể bỏ đi một phần khu&ocirc;n ph&eacute;p từ d&ograve;ng m&aacute;u Nhật Bản. Trong khi t&iacute;nh c&aacute;ch Kawakubo vốn vừa muốn giữ lại truyền thống, vừa lu&ocirc;n khao kh&aacute;t ph&aacute; vỡ. Hai người họ h&uacute;t nhau như nam ch&acirc;m tr&aacute;i dấu, nhưng lại kh&ocirc;ng thể nằm im khi được đặt c&ugrave;ng chiều. Giống như c&aacute;ch mẹ bỏ cha b&agrave; để đi theo ước mơ, Kawakubo cũng quyết định dứt khỏi người t&igrave;nh để giữ lấy bản ng&atilde;, mặc d&ugrave; cuộc chia ly ấy khiến b&agrave; đau đớn chẳng kh&aacute;c n&agrave;o vứt bỏ một phần da thịt m&igrave;nh.

Rei Kawakubo 1.jpg

2. Yohji Yamamoto.jpg

Cuộc h&ocirc;n nh&acirc;n với Joffe lại l&agrave; c&acirc;u chuyện kh&aacute;c. Joffe đến từ một đất nước xa lạ, nhưng &ocirc;ng y&ecirc;u v&agrave; chấp nhận Kawakubo như ch&iacute;nh con người b&agrave;. Mặc d&ugrave; Joffe kh&ocirc;ng thể l&agrave; nguồn cảm hứng s&aacute;ng t&aacute;c cho Kawakubo, cũng kh&ocirc;ng thể hiểu hết những g&igrave; b&agrave; trải nghiệm, nhưng hơn ai hết, Joffe biết vợ m&igrave;nh cần g&igrave; v&agrave; sẵn s&agrave;ng vạch ranh giới để bản th&acirc;n kh&ocirc;ng x&acirc;m phạm v&agrave;o ch&uacute;ng. T&igrave;nh y&ecirc;u của &ocirc;ng mang tinh thần của một người bảo vệ hơn l&agrave; người đồng h&agrave;nh. &ldquo;Kawakubo sẽ cư xử nh&atilde; nhặn với t&ocirc;i nếu t&ocirc;i biết c&aacute;ch lịch sự v&agrave; cẩn thận trong cuộc n&oacute;i chuyện. Điều đ&oacute; kh&ocirc;ng kh&aacute;c l&agrave; bao so với một nghi lễ tr&agrave; đạo, một phức cảm tinh tế được k&eacute;o căng.&rdquo; Kawakubo c&oacute; thể t&aacute;o bạo v&agrave; g&acirc;y sốc khi bước v&agrave;o thời trang, nhưng bước ra khỏi đ&oacute;, b&agrave; ngay lập tức như &ldquo;ch&uacute; chim sẻ g&atilde;y c&aacute;nh&rdquo; (Judith Thurman, The New Yorker). Joffe c&oacute; thể kh&ocirc;ng phải l&agrave; tri kỷ, nhưng &ocirc;ng ch&iacute;nh l&agrave; mục sư tận tụy nhất với th&aacute;nh đường mang t&ecirc;n Rei Kawakubo.

Rei và Adrian.jpg

Joffe không chỉ đóng vai trò là CEO kiêm Chủ tịch Comme des Garçons toàn cầu, mà còn là chồng, là người phiên dịch, người bảo vệ, người trấn an và là cầu nối giữa Kawakubo và thế giới. 

Nhưng cuối c&ugrave;ng vẫn l&agrave; c&acirc;u hỏi d&agrave;nh cho nh&agrave; thiết kế vĩ đại: Giữa Yamamoto -&nbsp; một người c&oacute; thể giao tiếp với b&agrave; bằng những rung động s&acirc;u xa nhất của t&acirc;m hồn, v&agrave; Joffe - một người tự nguyện vạch ra ranh giới v&agrave; xả th&acirc;n để bảo vệ ranh giới đ&oacute;, ai mới l&agrave; người Kawakubo y&ecirc;u?

C&acirc;u trả lời c&oacute; lẽ... cả Yamamoto v&agrave; Joffe đều kh&ocirc;ng phải.

M&agrave; cuộc t&igrave;nh đầu ti&ecirc;n, duy nhất v&agrave; m&atilde;i m&atilde;i của Kawakubo ch&iacute;nh l&agrave; s&acirc;n khấu v&agrave; vai diễn m&agrave; b&agrave; đ&atilde; chọn ngay từ đầu, l&agrave; thế giới ri&ecirc;ng m&agrave; người đời m&atilde;i m&atilde;i kh&ocirc;ng thể đặt ch&acirc;n tới.

L&agrave; cuộc đối thoại bất tận của b&agrave; với thời trang.

L'Memoir: Ai mới là người Rei yêu?

Tags

Recommended posts for you

Voyage & Gourmet

Xuôi dòng Cửu Long trên du thuyền Victoria Mekong

Art & Design

Thợ săn thành phố Daido Moriyama, triển lãm cá nhân tại phòng trưng bày WKM, Hồng Kong

Watches & Jewelry

Chiêm ngưỡng trang sức cao cấp Cartier kỷ niệm Le Voyage Recommencé ở Seoul

Documentary

Trước thềm Met Gala, cùng nhìn lại 76 năm của sự kiện thời trang được mong đợi nhất

Love & Life

“Một ngày trong đời của Ivan Denisovich” - Bản án là sự lặp lại

Pop, Music & Film

“Joker: Folie à deux”: Khi Lady Gaga trở lại màn ảnh

Hommes

Khám phá bộ sưu tập giày thể thao của nam diễn viên Park Seo Joon

Watches & Jewelry

Hermès Slim d’Hermès Le Sacre des Saisons: Nhịp điệu bốn mùa